Eén van de coalities die voortkomt uit Noord-Holland Noord Gezond, is de coalitie Meedoen naar Vermogen. Een breed thema, waaronder meerdere aandachtspunten vallen. Jos Brinkmann is vanuit GGZ NHN samen met wethouder Marjon van de Ven en Roos Bruin van Gemeente Hoorn trekker van de coalitie en Yntske Zijlstra ondersteunt deze coalitie en legt uit waar de coalitie de komende periode mee aan de slag gaat.
Bestaanszekerheid: wat is dat?
‘In Den Haag is er een pilot geweest in de wijk om de bestaanszekerheid van inwoners te bevorderen. De resultaten hiervan waren veelbelovend. Bestaanszekerheid gaat over verschillende aspecten. Mensen met schulden, bijvoorbeeld, hebben weinig bestaanszekerheid. Wanneer zij moeilijk rondkomen en woonlasten stijgen, zien we in de cijfers dat dit leidt tot hogere zorgkosten. Omdat ze hierdoor stress ervaren, maar ook omdat mensen ongezondere keuzes maken wat betreft de voeding. Bijvoorbeeld omdat fast food als avondeten goedkoper is dan een maaltijd met verse groenten. Door ongezonde voeding wordt de kans op ziekte groter. Ook de kosten voor mentale gezondheidszorg zijn in deze wijken vaak hoger. De zorgkosten in beeld brengen en verlagen is een belangrijke doelstelling van Noord-Holland Noord Gezond.’
Gaat ‘vermogen’ puur om financiële aspecten?
‘Vermogen gaat over meedoen in de maatschappij. Daar zijn ieders financiën een groot onderdeel van. Maar andere zaken, kunnen daarin ook een rol spelen. Heb je werk? Woon je prettig? Heb je fysieke problemen? Word je gepest of kun je niet goed leren? Spreek je goed Nederlands en ken je de cultuur? We praten in de coalitie ook over die vormen van ‘vermogen’. Vaak is het een combinatie van factoren: lichamelijk, mentaal, financieel. We zien dat multi-problematiek snel stapelt en dan verlies je het overzicht. Je weet dan bijvoorbeeld niet waar je terecht kunt en dat geeft mensen ongelooflijk veel zorgen.’
Wat hebben jullie tot nu toe gedaan met de coalitie?
‘In de coalitie nemen partijen van verschillende achtergronden deel. Denk aan GGZ, ESDEGE Reigersdaal, zorgverzekeraar VGZ, Veilig Thuis en de gemeente. Vanuit het regiobeeld hebben we zicht op waar hoge zorgkosten worden gemaakt in diverse wijken: Hoorn, Schagen, Den Helder en Alkmaar. We proberen ook te achterhalen waar de hoge zorgkosten vandaan komen. Vervolgens kiezen we een duidelijke ingang voor het aanpakken van de problemen. Vanuit NHN Gezond willen we dat die aanpak schaalbaar is en waarde toevoegt aan bestaanszekerheid. En we hoeven niet opnieuw het wiel uit te vinden, natuurlijk. De pilot van Publieke Waarden in Den Haag is een mooi voorbeeld dat we hier in de regio ook willen uitrollen. En ook FIT Den Helder, over financiële zekerheid, boekt interessante uitkomsten. We willen leren van wat er al is in Nederland en in de regio. We zijn nu in het stadium dat we een plan gaan ontwikkelen en interventies kiezen.’
Hoe krijgt Welzijn op Recept een rol binnen dit thema?
‘Bij Welzijn op Recept* signaleert de huisarts wat er speelt bij een patiënt. Mentale klachten worden behandeld in meerdere domeinen, omdat de oorzaken kunnen verschillen. Goede samenwerking tussen het zorg- en welzijnsdomein is daarbij dus van groot belang. Ook om goede doorverwijzing te realiseren. Wat ik vanuit de GGZ vaak zie is dat de helft van de verwijzingen niet correct is, waardoor het proces opnieuw moet worden gedaan en de patiënt lang wacht. Hierdoor kunnen mentale problemen verergeren. Tegelijkertijd is de rol van de huisarts in het signaleren van oorzaken die leiden tot mentale problemen, groot. Daarom willen we dit ‘verkennend gesprek’ meer onder de aandacht brengen binnen eerstelijnszorg.’
*De huisarts of een andere eerstelijnszorgverlener verwijst de patiënt met psychosociale klachten door naar een welzijnscoach. Het primaire doel is het verhogen van het welbevinden
Wat zullen inwoners merken van de coalitie Meedoen naar Vermogen?
‘Vanuit GGZ NHN zijn we bezig met de ontwikkeling van Herstelacademies. Plekken waar mensen binnen kunnen lopen om met lotgenoten te praten over hun welzijn. Vaak hebben mensen met mentale problemen of schulden vragen over ‘wie kan ik bellen?’ en ‘moet ik alles alleen doen?’. De herstelwerkplaatsen geeft een persoon en de omgeving handvatten om zaken in beeld te brengen. We hebben al zo’n herstelwerkplaats in alle regio’s van Noord-Holland Noord. Een mentaal probleem kan iedereen overkomen. Bestaanszekerheid en welzijn op recept schurken beide aan tegen mentaal welbevinden. Als we daar oog voor hebben, kunnen we erger voorkomen en zetten we in op het bevorderen van gezondheid. En dat is het doel van NHN Gezond.’