Toen zij als verpleegkundige bij mensen thuis kwam,
merkte Maud Deken al dat de zelfstandig wonende oudere soms maar weinig
meemaakt op een dag. Sommige ouderen raken daardoor zelfs geïsoleerd en raken
hun vaardigheden kwijt. Dat moet anders, vond Maud. Daarom startte ze anderhalf
jaar geleden het Seniorencollectief West-Friesland.
Dezelfde stoel
‘Ik heb jarenlang gewerkt als verpleegkundige en
praktijkondersteuner. En soms als ik bij oudere mensen thuis kwam en vroeg wat
ze die dag hadden gedaan, was het antwoord: ‘Niets’. Soms trof ik ze aan in
dezelfde stoel als waar ze in zaten toen ik die ochtend bij hen was weggegaan. Ik
zette dan vaak vrijwilligers in, maar miste de continuïteit. Eigenlijk liep ik
constant tegen hetzelfde punt aan’, vertelt Maud. ‘Ouderen blijven steeds
langer thuis wonen. Hoe zorgen we er nu voor dat dit zo goed mogelijk verloopt?
Aan de thuiszorg ligt het niet, aan de mantelzorgers evenmin. Ondanks de
tekorten weten we de zorg goed te regelen met elkaar. Maar aanbod op
ondersteuning thuis, buiten de zorgtaken om, is vaak minimaal.’
De beste bedoelingen
Maud is sinds anderhalf jaar in de praktijk bezig met
cliëntenzorg in de vorm van het Seniorencollectief West-Friesland. ‘Ons
voornaamste doel is de mantelzorgers ontlasten en bij ouderen zelfredzaamheid
en eigen regie stimuleren. Zij hebben vaak enorm veel zorgtaken voor de
thuiswonende oudere. Bovendien zie ik ook vaak dat de mantelzorgers veel zorg
uit handen nemen. Met de beste bedoelingen, natuurlijk. Zo was er een dame die
elke dag koffie kwam zetten voor haar moeder. Dat is natuurlijk hartstikke lief,
maar op den duur kan mevrouw dat zelf helemaal niet meer zelf. Of mantelzorgers
die boodschappen halen voor de thuiswonende oudere. Terwijl je eigenlijk wilt
dat de oudere zelf een boodschappenlijstje maakt, nadenkt over wat er nodig is
en naar de supermarkt gaat. Dat is juist zo belangrijk om mensen te prikkelen.
Ze zien wat er om hen heen gebeurt, waar ze uit kunnen kiezen, moeten zelf
afrekenen en de boodschappen opruimen. Het lijkt simpel, maar hersenen moeten
geprikkeld blijven en zo neemt de oudere ook actief deel aan te maatschappij. Ik
wil er dan ook voor pleiten dat de mantelzorger zich bezighoudt met taken die
een thuiswonende oudere écht niet meer zelf kan. Zoals bijvoorbeeld meegaan
naar een ziekenhuisbezoek. Daarbuiten willen we de zelfstandigheid van de
ouderen zoveel mogelijk stimuleren.’
Geen taken uit handen nemen
‘We willen dat ouderen zelfredzaamheid en eigen regie houden
in hun thuissituatie. Daarom nemen wij geen taken uit handen, maar stimuleren
en motiveren de oudere waar dat kan. We doen geen boodschappen voor de mensen,
maar gaan met hun mee om boodschappen te doen. Zo komen zij nog steeds de deur
uit en blijven de senioren functioneren in de maatschappij. Eigenlijk geven we hen
een stukje zelfstandigheid terug en geven wij lichte ondersteuning waar nodig.’
Prikkelen
Het Seniorencollectief is een soort buddy-systeem. ‘We lopen
aan de hand van de cliënt mee. En we merken dat we echt mooie stappen behalen,
waardoor het zelfstandig thuis wonen zelfs makkelijker wordt. Neem bijvoorbeeld
een cliënte in de binnenstad van Hoorn. Zij is 91 jaar oud en heeft Alzheimer.
Toch is ze in wezen een heel zelfstandige vrouw. Zij gaat 2 dagen per week naar
dagbesteding en drie dagen in de week komen wij twee uurtjes langs. Wij sporen
mevrouw aan een wasje te doen, we maken een boodschappenlijstje met haar.
Eigenlijk doet mevrouw alles zelf en wij denken alleen mee en sporen haar aan. We
vragen ook vaak wat de cliënt zelf wil. Misschien willen ze nog een kast
opruimen, dan ondersteunen we daarbij. Door cliënten constant te prikkelen, vinden
zij plezier in het leven terug en zie je soms zelfs een beetje vooruitgang.’
Geen oppasservice
Inmiddels werkt Maud samen met twee collega’s. Haar cliënten
worden doorverwezen door huisartsen, praktijkondersteuners en thuiszorg. ‘Door
mij in te schakelen hoeven ouderen geen zorg worden ontzegd, maar kan er op
andere vlakken worden ondersteund. We zijn geen oppasservice. Als wij
langskomen, worden mensen echt gestimuleerd zelf iets aan te pakken. Dus we
komen met een doel. Als iemand de kleine dingen niet meer zelfstandig redt,
staan wij naast hen met advies en begeleiding. En dat schept echt een band.’
Kicken
Maud krijgt budgetten vanuit de WLZ en WMO. Ook mensen
zonder indicatie kunnen bij haar aankloppen. ‘Ik help dan met het aanvragen van
de WMO, waarna we in actie kunnen komen.’ Het Seniorencollectief West-Friesland
is nu voornamelijk werkzaam in de gemeente Hoorn, maar wil graag uitbreiden
naar andere gemeenten. Maud geniet met volle teugen van haar werk. ‘Het is
totaal anders dan mijn werk als verpleegkundige, waar ik vaak geneigd was
dingen uit handen te nemen. Ik moet echt anders kijken naar de situatie en de
cliënten zelf motiveren. Maar dit werk geeft me ontzettend veel voldoening.
Vooral als je ziet dat oudere zelf weer meer taken gaan oppakken. Dat is echt
ontzettend kicken!’
Contact
Meer weten over het Seniorencollectief WF? Neem contact op
met Maud Deken, via maud.deken@seniorencollectiefwf.nl
of kijk op https://seniorencollectiefwf.nl/