Zijn bewonersinitiatieven dé oplossing voor de tekorten in zorg, welzijn en wonen? Jenneke van Pijpen van de Nederland Zorg voor Elkaar (NLZVE) vindt van wel. Ze sloot onlangs aan bij de kwartaalbijeenkomst van de inwonerraad van Noord-Holland Noord Gezond. NLZVE is een landelijk netwerk van bewonersinitiatieven voor zorg, welzijn en wonen. Noord-Holland Noord is voor het netwerk ‘nog een beetje een blinde vlek’. Maar ook in deze regio worden uiteenlopende burgerinitiatieven op gang gebracht.

Zelforganisatiekracht

‘We noemen het organiseren van bewonersinitiatieven om samenredzaamheid te stimuleren zorgzame buurten of zorgzame gemeenschappen. De beweging naar particuliere initiatieven is al een tijdje gaande’, aldus Jenneke. ‘Vanuit het netwerk NLZVE delen we kennis over het starten van burgerinitiatieven. En die initiatieven zijn hard nodig. We zien dat professionele zorg de vraag niet altijd meer aankan en dat sommige belangrijke steunpunten in een wijk of dorp worden wegbezuinigd. Welzijn, zorg en wonen komen dan in het geding. Zelforganisatiekracht van inwoners kan een oplossing zijn om ontstane hiaten af te vangen. Maar we richten ons niet alleen op het oplossen van problemen in de zorg. We kijken vooral naar het verbeteren van welzijn en kwaliteit. Samenredzaamheid biedt heel veel waarde voor bewoners, het legt contact met de wijk, vermindert eenzaamheid, versterkt wederkerigheid en zorgt voor gezelligheid.’

Uitnodiging

Tijdens het kwartaaloverleg pleitte Jenneke ervoor burgerinitiatieven onderdeel te laten zijn van het regioplan dat nu voor de provincie wordt opgesteld. ‘We willen de beweging naar zelforganisatie graag stimuleren. Overigens zijn er in de regio al legio voorbeelden van radicale vernieuwing, waarbij anders wordt omgegaan met zorg en aanbod. Bij NHN Gezond is de inwonerraad op bestuursniveau betrokken, dat is geweldig. Vanuit NLZVE vinden wij het belangrijk dat er niet alleen plaats is voor medezeggenschap, maar juist ook van mede-eigenaarschap. We willen bewoners uitnodigen die rol te pakken.’

Vanuit welzijn denken

Een mooi voorbeeld van hoe dat elders is opgepakt is Austerlitz, een dorp van 1500 inwoners in de gemeente Zeist. ‘Een coöperatie van inwoners is opgestaan, omdat ze zich zorgen maakten over het tekort aan zorg- en welzijnsvoorzieningen in het dorp. Zij ondersteunen nu ouderen en andere zorgbehoevende inwoners. De zorg is geprofessionaliseerd, maar de coöperatie is nog steeds van de inwoners zelf. Het gaat bij dit soort initiatieven altijd om wederkerigheid en gezamenlijkheid. De eerste stap hoeft niet altijd vanuit inwoners zelf te komen. Soms wordt de beweging vanuit een organisatie gestimuleerd. De hoofdvraag die erboven ligt luidt altijd: Hoe kun je vanuit welzijn denken en eigenaarschap van mensen zelf stimuleren?’

Randvoorwaarden

Randvoorwaarden spelen op termijn natuurlijk een rol. ‘Uiteindelijk merken initiatieven dat zij meer nodig hebben dan hun motivatie. Een locatie bijvoorbeeld om samen te komen of subsidie om hun plannen te realiseren. Dan gaat de gemeente een belangrijke rol spelen. Mogelijk kunnen we die initiatieven faciliteren vanuit WMO gelden. Tegelijkertijd zien we ook dat er voor het stimuleren van de beweging naar zorgzame buurten, er op bestuurlijk niveau nog veel support moet worden ingeregeld.’

Initiatieven in Noord-Holland Noord?

Bent u bezig met of kent u een bewonersinitiatief in Noord-Holland Noord dat u graag onder de aandacht brengt? Neem dan eens contact op met het ondersteuningsteam van NLZVE of raadpleeg de kennisbank. Ook NHN Gezond is benieuwd naar de inspirerende bewegingen die burgers in de regio op gang brengen!